Omgaan met woedeaanvallen

Wie kinderen heeft zal af en toe te maken krijgen met de woedeaanvallen van hun kroost. Het komt weleens voor dat kinderen zo boos worden, dat ze alleen nog maar huilend, schreeuwend, trappend en om zich heen slaand op de grond kunnen liggen. Ik vind het als moeder een van de grootste uitdagingen in opvoedland. Herkenbaar? In dit blog vind je 8 tips om om te gaan met woedebuien en een prachtig filmpje van een vader met zijn 2 jaar oude dochter.

Iemand vertelde mij eens over de ontwikkeling van de ouderlijke geduldsspier - die voelde voor mij heel herkenbaar. De opvoeding vind ik een prachtig land van van ontdekkingen over kinderen en over mijzelf, maar het is voor mij de grootste uitdaging om driftbuien te zien aankomen en de grootste geduldsoefening om met uitbarstingen om te gaan.

In de afgelopen jaren heb ik al wel een beetje ervaring verzameld. Graag geef ik mijn ervaringen door, zodat ook jij er misschien baat bij hebt de volgende keer dat jouw kind schreeuwend, huilend en schoppend op de grond ligt! En heb je er geen baat bij, dan weet je in ieder geval dat er meer moeders zijn die flink met dit thema stoeien.

Leestip: Opvoeden zonder verbaal geweld.

Woedeaanvallen horen bij de ontwikkeling

We zijn allemaal wel eens boos. Boos-zijn is een normale emotie die er absoluut af en toe mag zijn. Maar soms, als die boosheidsstoppen doorslaan, hebben we een woedeaanval. Woedeaanvallen duren meestal niet heel lang. Kinderen kunnen heel verdrietig worden, maar kunnen ook matig tot zeer heftig agressief gedrag vertonen door om zich heen te slaan, dingen kapot te maken of zichzelf pijn te doen.

Driftbuien horen bij de ontwikkeling van kinderen. De buien komen vooral in de leeftijd van 2 jaar tot 4 jaar veel voor, maar kan bij sommige kinderen nog een paar jaar extra duren. Sommige kinderen hebben een temperamentvoller karakter, sommige kinderen zijn zeer gevoelig en kunnen daardoor sneller van hun stuk worden gebracht, andere kinderen zijn veel emotioneel stabieler.

Niet elk kind heeft te maken met extreme of opvallend vaak voorkomende aanvallen. Van mijn 3 kinderen was slecht 1 een echt driftkopje (en dat is genoeg drift voor de hele familie). Gelukkig hebben we de meeste stormen doorstaan en zijn we nu in rustiger vaarwater. Ik ben benieuwd hoe de pubertijd gaat worden...

Waarom hebben kinderen woedeaanvallen?

Kinderen die een woedeaanval krijgen, hebben vaak een probleem, iets wat tegenzit. Omdat ze nog niet goed met emoties om kunnen gaan - nog geen woorden hebben voor hun ongenoegen, kan iets kleins wat niet loopt naar het idee van het kind al ontaarden in een driftbui. Een 3 jarige bijvoorbeeld kan vanuit het niets zomaar exploderen. De hersenen zijn gewoon nog onvoldoende ontwikkeld om de eigen gevoelens te kunnen begrijpen, te uiten en te controleren. Het leren omgaan met je emoties is een stuk emotionele- en cognitieve ontwikkeling en dat komt vanzelf met de tijd.

Leestip: Alarm! Het gaat niet goed met onze kinderen!

8 tips hoe je om kan gaan met woedeaanvallen.

1. Goed voorbeeld doet volgen
Hoe ga jij om met je eigen boosheid? Je kind ziet jou en zal je voorbeeld volgen. Belangrijk is dat woede bij tijd en wijle ruimte krijgt. Boosheid is een emotie die je absoluut mag uiten, het is aan jou de keus en jouw voorbeeld hoe.

2. Geduldig en rustig blijven
Hoe beter je je kind leert kennen, hoe beter je kan zien aankomen wanneer een driftbui begint. Probeer de angel eruit te halen door rustig te blijven en te vragen of je kan helpen.
Is de bom al gebasten, blijf rustig. Boos doen en het kind op het verstand aanspreken helpen niet. Laat het kind (zo mogelijk) uitrazen in jouw veilige omgeving.

3. Consequent zijn

Bedenk van te voren hoe toegeeflijk je wilt zijn en welk effect dat op de toekomst heeft. Te veel van gedachte veranderen creëert een onveilig gevoel.

4. Verbale strijd voorkomen
Ga met kleine kinderen niet in een verbale strijd. Je verliest toch! Met een jong kind kan je nog geen compromissen sluiten of tot een verstandig overwogen oplossing komen. Soms heb je misschien geluk, maar meestal eindigt een onderhandeling in grotere woede en frustratie.

5. Afleiden
Probeer je kind af te leiden. Hoe kleiner het kind, hoe makkelijker dat nog gaat. Je kan een kind wijzen op een vogel die voorbij vliegt, of je vraagt iets over een ander onderwerp. Belangrijk is dat het probleem niet meer in de focus ligt.
Als ik thuis ben, helpt het ook vaak om even een boek te pakken en te lezen of te zingen. Dat doe ik ook regelmatig stoïcijns door een woedende bui heen. Onze jongens houden zo van zingen en lezen, dat meestal al halverwege de eerste bladzijde, iedereen tevreden naast me zit en luistert.

6. Resonantie
Als één van mijn zoons in een woedende huilbui uitbarst, dan neem ik hem vaak bij me, of ga op de grond bij hem zitten. Ik zeg dan dat ik zie dat het hem verdrietig maakt en dat hij wel even boos mag zijn en mag uithuilen. Ik probeer altijd geduldig te blijven en niet meer te praten over het voorval.

7. Zoeken naar een andere oorzaak
Kijk of er achter de driftbui een andere oorzaak verscholen gaat. Vaak kan een klein probleempje de trigger zijn van ongemak of verdriet op een ander vlak. Is een kind misschien te moe? Moet een kind toevallig heel nodig naar de wc, maar heeft het dat nog niet goed in de gate? Honger is ook een secundaire oorzaak voor ernstige woedeaanvallen.
Ook groter verdriet kan de oorzaak zijn van onverklaarbare driftbuien. Houd dus altijd je oren en ogen goed open, wellicht schreeuwt je kind om hulp.

8. Reflecteren
Bij kinderen die al wat ouder zijn kan je proberen terug te kijken naar de driftbui. Wat maakte je nou zo boos? Hoe kan ik je helpen als je zo boos bent? Als je merkt dat je boos wordt, kunnen we dan een uitweg verzinnen? 
Je kan ook de boze bui liefdevol naspelen. Zet het kind daarbij nooit te kijk, maar ontdek samen wat en nou precies gebeurde.

Leestip: Een prachtig gedicht over uniek mogen zijn: Vertel het zaadje niet

De supermarkt als praktijkoefening

De supermarkt of een andere openbare gelegenheid zijn zeer bekende plekken, waar exploderende kinderen hun ouders in verlegenheid kunnen brengen. Het is gewoon moeilijk om zo openbaar een uitweg uit een woedebui te vinden. Ook mijn kinderen lagen wel eens brullend op de grond vanwege iets wat ze wilden hebben en niet mochten meenemen. Ook ik ben weleens met een schreeuwende en trappelende peuter onder mijn arm naar buiten gelopen, terwijl bij mij, rood aangelopen, de zweetdruppels over mijn rug parelen.

Liever ga ik even naast het kind in dramatoestand zitten. Ik zeg het rustig dat ik zie dat het teleurgesteld is, maar dat we nu boodschappen moeten doen en ik nu naar de volgende gang ga. Ik zou het gezellig vinden als hij meegaat, maar als hij nog even wil blijven liggen dan is dat ook oké. Ook in dit soort situaties probeer ik soms af te leiden door bijvoorbeeld het kind om hulp te vragen bij het dragen van de zware zak appels of het vinden van het brood.

Belangrijkste is: blijf rustig, praat rustig en koop niet opeens die 20 repen chocolade om je kind stil te krijgen. (En als het echt niet anders kan, koop die ene keer die reep of draag je kind al schoppend en schreeuwend uit de supermarkt. Laat je wagentje staan, lach vriendelijk naar de mensen om je heen en besluit volgende keer alleen te gaan winkelen 😉 )

Ik wens je veel geduld en liefde toe voor boosheid en als je een goede tip hebt, hoor ik die maar al te graag!

Ter afsluiting nog een mooi voorbeeld. Kijk eens naar deze vader die de tijd heeft en neemt voor zijn prachtige 2 jarige.