De vier weken van Advent

Met de verworven moed door Michaël, de offerbereidheid van Sint-Maarten en de kracht tot zelfreflectie die we van Sint-Nicolaas krijgen, is het nu tijd dat we ons voorbereiden op het kerstfeest. Het is de tijd voor advent.

Dit blog luisteren? Dat kan via YouTube of Spotify.

Donker is de aarde,
de bomen zijn nu kaal.
Voor het kwaad bewaar’ ons
de dapp’re Michael, de dapp’re Michael

Heilige Sint Maarten,
hij schonk ons offerkracht
Advent is nu gekomen
en heel de wereld wacht, en heel de wereld wacht

Nicolaas wil helpen
een beter mens te zijn
Opdat het kerstlicht strale
in onze harten rein, in onze harten rein.

De adventstijd

De herfst met het onstuimige weer komt tot rust, de kracht van de natuur keert langzaam in zichzelf terug en buiten wordt het elke dag donkerder. De stille tijd begint, waarin ook wij mensen naar binnen gaan. Met de start van de adventstijd, kan langzaam het innerlijke licht groeien.

Het woord advent komt uit het Latijn. Adventus betekent komst; de komst van het licht op aarde.

De adventskrans

Vanuit Duitsland is de traditie van de adventskrans overgewaaid. Een krans met 4 kaarsen siert gedurende de adventstijd het huis en elke adventsweek mag er een kaarsje meer ontstoken worden. Een nieuw ontstoken kaarsje staat symbool voor een nieuwe adventsweek. Op die manier groeit de verwachting en het komende licht van het kerstkindje dat in de kerstnacht geboren wordt. Het licht staat symbool voor de hoop, verdrijft het boze en overwint de donkerheid.

Maar al tijden voor de geboorte van Christus zagen de mensen deze tijd van het jaar als een nieuw begin; de natuur bereidt zich voor op een nieuwe levenscyclus. De lichtkracht neemt in de natuur af, maar is opgeslagen in de kern, in de knoppen, in de bolletjes in de aarde die al liggen te wachten op de geboorte van de nieuwe lentezon.

Ook als je niet Christelijk bent, is het beeld van de verkondiging, de verwachting en de geboorte een prachtig beeld voor deze tijd van het jaar. Een jonge moeder, gezegend met de kiem van nieuw leven in haar verscholen, die de steeds groeiende verwachting voelt van de komst van een nieuw menselijk lichtje op aarde. Met de adventstijd, waar de zon zich nog maar zo weinig laat zien, laten we ons innerlijke licht groeien en met Kerstmis vieren we de geboorte van het nieuwe licht; het licht dat ons de zonnewende brengt.

Het adventstuintje

Op vrijescholen begint de adventstijd voor de kleine kinderen met het lopen van de adventsspiraal. Dat is een spiraal van dennengroen met in het midden een grote kaars. Al zachtjes zingend of onder begeleiding van muziek, lopen de kinderen om de beurt de spiraal naar binnen. Zijn ze helemaal naar binnen gekeerd en aangekomen bij de kern, dan steken zij daar hun eigen lichtje aan. Op de terugweg (met de klok mee) mogen de kinderen hun kaarsje een plekje geven in de spiraal. Door het groeiende aantal kaarsjes in de spiraal, groeit het licht.

Traditiegetrouw lopen de kinderen met een appel waarin het kaarsje is gestoken. En natuurlijk zou de vrijeschool, de vrijeschool niet zijn als er niet een gedachte schuilt achter elke traditie.

De weg naar binnen in de spiraal, is de weg die ook wij in deze steeds donker wordende en stille tijd van het jaar gaan. Het dragen van een appel verwijst naar de appel uit de paradijselijke boom van goed en kwaad. In de appel schuilt een pentagon; de wiskundige vorm die symbool staat voor het niet goddelijk en het mens-zijn door de verdrijving uit het paradijs. Maar in de appel schuilen ook de pitjes; het nieuwe leven. Die verborgen schat dragen we ook bij ons als de hoop die het nieuwe leven/het nieuwe licht van de zonnewende ons brengt.
Door het groeiende licht in de spiraal en de komst van het goddelijke (of het spirituele) nieuwe licht, kan er een nieuwe impuls ontstaan die het menselijke met het goddelijke verbindt.

Verhaaltip: Hoe het adventstuintje ontstond.

De grotere kinderen krijgen op een vrijeschool bij het begin van de adventstijd het paradijsspel zien. Het paradijsspel is een eenvoudig theaterstuk waarin de verdrijving uit het paradijs wordt nagespeeld. Tijdens dit spel staat de appel van de boom van goed en kwaad centraal.

De adventskalender

Een fijne begeleider op weg van de eerste advent naar kerstmis is een adventskalender. Die kalender kan er verschillend uitzien (kijk maar eens hier op Pinterest). Soms is het een weg op de jaartafel waarover Maria, Josef en het ezeltje stapsgewijs richting de stal lopen. Soms is het een transparant op het raam of mooie plaat waarvan elke dag een deurtje opengaat waarachter mooie plaatjes te zien zijn. Soms is het een engelenladder, waar een engel met het Christuskindje stapje voor stapje de ladder naar beneden gaat en soms bestaat de kalender uit bijvoorbeeld een snoer of een doos met verschillende zakjes of vakjes waarin iets kleins verstopt zit. Er bestaan eindeloos veel mooie manieren om 4 weken lang mee te leven met de groeiende verwachting tot kerstmis.

Blogtip: Inspiratie voor de adventskalender

Boekentips voor tijdens de adventstijd

1. Het licht in de lantaarn van Georg Dreissig
2. Maria's kleine ezeltje van G. Sehlin
3. Een ster over de grens van Ineke Verschuren
4. Advent - Ideeën voor de adventstijd van Freye Jaffke
5. Kerstfeest in het grote bos van Ulf Stark

Luistertip: Luister hier het hele boek Het licht in de lantaarn.

Adventsspreuk

Tijdens de adventstijd zeggen wij een adventsspreuk van Lena Struik terwijl we de kaarsjes aansteken voor bij het eten.

Donker wordt de aarde,
Duister overal.
Maar ons hart bewaarde
Licht, dat blijven zal.

Dat het helder brande,
Lichten mag heel ver,
Dan zal eens de aarde
Worden tot een ster!

De jaartafel met advent

De feesten in deze tijd van het jaar volgen elkaar zo snel op dat de jaartafel deze maanden hoogtij viert. Onze 'standaard' jaartafel is ingericht met een klein Sinterklaas tafereeltje en wat mooie boeken die passen bij het Sinterklaasfeest. Als kleine uitzondering mag er bij het begin van de adventstijd nog een klein extra hoekje ergens anders in de woonkamer bij. Dat hoekje is sober ingericht met wat stenen, een donkerblauwe doek, de engel en Maria. Het verbeeld de verkondiging. Vanaf daar mag Maria de komende weken op pad gaan.

Er ligt al een paadje van 24 gouden sterren door de hele woonkamer klaar. Haar eindpunt is Bethlehem en het stalletje dat, na Sinterklaas, klaar staat op de 'standaard' jaartafel.

Kijktip: In deze filmpjes laat ik zien hoe ik mijn seizoenstafel door het jaar heen opbouw.

Vanuit antroposofische traditie worden de adventsweken opgebouwd naar het beeld van de schepping (het 4-ledige mensbeeld). Dat beeld van de schepping kan een mooi plekje krijgen op de jaartafel.

Het eerste licht van Advent
is het licht van stenen.
Stenen die leven in kristallen,
schelpen en botten.

Het tweede licht van Advent
is het licht van planten.
Wortels, stengel, blad, bloem en vrucht
waardoor wij leven en groeien.

Het derde licht van Advent
is het licht van de dieren.
Dieren van boerderij, veld, bos, lucht en zee.
Allen wachten zij op de grote geboorte.

Het vierde licht van Advent
is het licht van de mensheid.
Het licht van liefde, het licht van gedachte,
om te geven en te begrijpen.

Een fijne, verstilde en verwachtingsvolle adventstijd gewenst!