Opruimen
Bewust ouderschap

Kinderen leren opruimen

Wat kan ik af en toe wanhopig raken van de wanorde die mijn kleine kinderen, al vlinderachtig spelend, om zich heen kunnen creëren. Alle kasten zijn opengetrokken en met alles is even gespeeld, alvorens er alweer een volgend spel om aandacht vraagt. Heel gezond speelgedrag, dat is het, maar voor ons ouders niet altijd even prettig. Ik hoor mezelf tot mijn grote ergernis maar al te vaak roepen: "Ruim die troep nou eens op!" 

Luister deze tekst via deze link.

Nabootsen

Opruimen met kleine kinderenMaar wat een pech, dát kunnen onze kleine kinderen nog niet. Onze soms ongeorganiseerde of gewoon luie pubers kunnen we met hopelijk zo min mogelijk discussies, dreigingen van het inkorten op het zakgeld, het innemen van de telefoon of staking van de ouder 😉 aan het werk zetten. Peuters en kleuters hebben daarentegen nog echt onze hulp nodig.

Kleine kinderen leren alles in hun eerste levensjaren door na te bootsen. Ook opruimen leren ze van ons. Dat, al nabootsend opruimen, is geen bewust nadoen van ons gedrag, maar het innerlijk meebewegen met wat wij doen en met welke intentie wij de dingen doen.

Het voorleven van een goede gewoonte beklijft bij kinderen in het 'gewoontelichaam'. Heb je eenmaal leren fietsen dan verleer je dat nooit meer. Fietsen doe je niet meer bewust, het is een geautomatiseerde handeling, waardoor we ruimte voor andere dingen hebben. Van alle goede gewoonten die wij als kind al nabootsend hebben geleerd, zouden ze wel eens een leven lang plezier kunnen hebben.
Neem je kind in een positieve stemming aan de hand, zing een opruimliedje...just a spoon full of sugar... en constateer na afloop hardop hoe fijn het is dat nu alles weer op zijn eigen plekje ligt en heerlijk kan uitrusten voor de volgende speeldag.

Peuters

Peuters doorzien nog niet het doel van het opruimen. Ze kunnen al nabootsend en met de beste bedoelingen mee ijveren om spulletjes van links naar rechts te ruimen. Zo moest ik laatst nog even snel voor ons bezoek kwam de kamer een beetje op orde maken. Mijn grote jongens hielpen vlijtig mee. Mijn peuter ook. Hij pakte namelijk een grote wasmand uit de badkamer, liep ermee naar zijn keukentje en trok alle kastjes leeg om alles in de wasmand te verzamelen. Hij was ongelooflijk hard aan het meehelpen; echt netjes zag het er daarna niet uit 😉

Kleuters

Jonge kleuters verliezen zich tijdens het opruimen snel weer in het spel. Dat is heel gezond en heel natuurlijk, maar om ze toch mee te laten helpen is het een idee om juist het opruimen tot een spel te maken. "Kijk, het paardje is moe, rij jij hem in de stal?” “Nu ben jij de eekhoorn en mag je alle nootjes (houten blokjes) verzamelen in het mandje."

Vanaf een jaar of zes zijn kinderen dan in staat om afstand te nemen van het spel en zich werkelijk te focussen op een taakje. Toch is het fijn als de volwassene helpt het overzichtelijk te houden. "Ruim de kamer op", is dan wat moeilijker te overzien dan bijvoorbeeld de opdracht om het winkeltje op orde te maken, de poppen allemaal in bed te brengen of de treinbaan in de kist te verzamelen.

Spelend leren

Het valt mij wel eens op dat ik ga zeuren tegen mijn kinderen over de troep die al spelend ontstaat en dat wil ik niet. Kinderen moeten in vrijheid, uitgebreid kunnen spelen zonder volwassen tussenkomst en daarom is het beter om duidelijke afspraken te maken. De kinderen weten in ons huis heel duidelijk waar ze wel en niet mogen spelen. Tijdens het spel probeer ik mij echt terug te trekken en mijn eigen, liefst actieve werk te doen.
De hoofdregel is dat we samen om 17 uur, voordat we gaan eten, opruimen. Voor de spelletjeskast geldt dat er maar 1 spel per keer uit mag en het liefst alleen op tafel gespeeld.

Opruimspelletjes

Opruimen kan je leuker maken door er samen een spel van te maken. Spelletjes helpen ook om overgangen makkelijker te maken. Vertel kinderen 5 minuten voor tijd dat de opruimtijd met een leuk spel eraan komt, zo kunnen zij zich er op voorbereiden. Hier een paas spelletjestips.

  1. De grote hoop. Verzamel alle spullen op een grote hoop midden in de kamer. Iemand doet z'n ogen dicht. De anderen mogen een x aantal spullen terug leggen op hun plek. De ogen mogen weer open, zal diegene ontdekken welke spullen weer netjes opgeruimd zijn?
  2. Opruimtikkertje. Iemand is de vanger, de anderen proberen te ontkomen, alleen als je iets in je handen hebt wat je aan het opruimen bent, dan ben je vrij.
  3. Dobbel-schoonmaak-spel. Maar een eenvoudig lijstje met 6 verschillende klusjes die gedaan moeten worden. Samen maken is natuurlijk het leukst en zo leren kinderen ook meekijken naar wat er moet gebeuren. Iedereen mag dobbelen en je mag het klusje doen welk nummer je geworpen hebt.
  4. De stop-dans-opruimen. Ken je dat spel wat graag op verjaardagen wordt gespeeld? Nou dat is ook heel leuk voor tijdens het opruimen. Iedereen is al dansend aan het opruimen terwijl er een gezellig muziekje op staat. Als de muziek stopt, moet iedereen stil staan. Even kijken wie netjes stil staat? En wat heb je in je hand om op te ruimen? Of wat heb je als laatste weggebracht? Dan gaat de muziek weer verder.
  5. Speurtocht. Vertel kinderen wat je nog ergens ziet liggen en laat ze het zoeken. "Ik zie nog 5 knikkers op de grond liggen, vind jij ze allemaal?" of Ik zie nog iets roods ergens liggen dat daar niet hoort, weet jij wat het is en waar het heen mag?"
  6. Aandacht. Betrek kinderen in het huishoudelijke werk wat je moet doen. Dat is geen echt spel, maar doordat je met elkaar in verbinding komt, is het net zo fijn als samen een spel spelen. Jonge kinderen vinden het heerlijk om mee te helpen in het huis. Samen met een waterspuit iets schoonspuiten, met een doekje de vloer schrobben, samen sokkenpaartjes zoeken, samen het eten voorbereiden. Vertraag je handelen tot naboostingswaardige snelheid. Zo kan een kind aan jou groeien, zich verbonden voelen en voor jou biedt het ook nog eens een moment van rustgevende vlijt.

Less is more

Er zijn soms van die dagen dat je echt geen zin hebt in opruimen. Persoonlijk vind ik het dan een uitkomst om veel buiten te zijn met kinderen. Daarvoor zijn veel goede redenen te vinden - in een bos kan je geen troep maken, buiten kunnen kinderen hun energie kwijt en het is nog gezond ook! Het heeft als bijkomend voordeel ook nog eens dat het huis netje blijft.

Verder is het ook goed om eens te kijken naar de hoeveelheid speelgoed in huis. Je kan de uitruimdrang van de allerkleinsten een beetje overzichtelijk houden, door gewoon niet al te veel speelgoed grijpbaar neer te zetten.

Klik hier voor een paar less is more tips

Antroposofisch speelgoed1. Wisseldozen
Zet niet al het speelgoed in zicht. Maak bijvoorbeeld dozen. Die dozen kunnen dan soms uitgewisseld worden. Zo is er altijd wat ‘nieuws’. Zo zou je ook dozen kunnen wisselen met vriendjes of familie.

2. Uitsorteren
Sorteer niet bespeelde spulletjes (alleen of samen met je kind) in een doos. Als het niet gemist wordt, kan het misschien gewoon weg naar vrienden, de Kringloop, prullenbak of Marktplaats?

3. 1 erin, 1 eruit
Komen er nieuwe dingen in huis bij? Hanteer het ‘1 erin, 1 eruit’- principe.

4. Nodig?
Sommige spullen wil je graag hebben. Gewoon omdat het mooi is of omdat anderen dat ook hebben. Het is interessant om te overwegen of je iets werkelijk nodig hebt.

5. Mooi speelgoed
Zorg ervoor dat je vooral mooi speelgoed in huis haalt. Geef bij verjaardagen liever 1 mooi cadeau dan 10 prullen. Schenk een herinnering of laat gasten voor een verjaardag samen iets kopen. Kies mooie materialen, speelgoed wat voor verschillende leeftijden geschikt is en wat lang mee gaat. Open-eind speelgoed heeft als voordeel dat het niet 1 speeldoel heeft, maar multi-inzetbaar is. 

Tijdens het opruimen heb ik de regie actief in handen en verdeel ik taakjes. Ik oogst na 7 jaar moederschap al de vruchten: het is zo leuk om te zien dat mijn 3 jongens steeds zelfstandiger worden. Steeds vaker krijg ik de gelegenheid om tijdens dat opruimmoment ook even de door mij zelf gemaakte zooi op te ruimen.

Goed voorbeeld doet volgen!

Laat een antwoord achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ontdek meer van Waldorf Inspiration

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder