Minke Hoeksma

Leeftijd: 40 jaar
Beroep: Insta-blogger op @waldorfmom_vrijeschoolmoeder, beeldend kunstenaar en freelance schrijver.
Kinderen: dochter (7) en zoon (bijna 5)
School: Gouda
Oudvrijescholier: Nee

Je kan Minke volgen via haar inspirerende Waldorfmomaccount, daarnaast beheert zij ook het account van @despeeldoos.

Hoe heb je de vrijeschool leren kennen?

Mijn vriend heeft op de vrijeschool gezeten (basisonderwijs en een deel van de bovenbouw) en mijn schoonmoeder is kunstzinnig therapeut (beeldend). Het komt bij ons dus van de schoonfamilie. Maar zodra de oudste geboren was en we in Amsterdam (waar we destijds woonden) al bijna direct moesten gaan nadenken over schoolkeuze i.v.m. wachtlijsten, ben ik me gaan verdiepen in het vrijeschoolonderwijs en toen was de keuze snel gemaakt.

De aandacht voor het kind. Voor zijn of haar eigenheid. De ruimte om jezelf te zijn en te worden wie je bent. De vrijeschoolse kijk op de ontwikkeling van het jonge kind, welke actief ondersteund wordt door liefdevolle omhulling en warmte. De ernst van het vrijespel, schoonheid en de verhalen. De liefde voor de natuur. Het leren met hoofd, hart én handen. Het bijbrengen van eerbied. Voor het eten, voor de natuur, voor het leven, voor jezelf (!) en de mensen om je heen, voor ambachten, voor de kunsten, voor verbinding. En zeg nou zelf, als je eersteklasser van 6 thuiskomt met een twinkeling in haar ogen vanwege het mooie verhaal dat de juf haar heeft verteld tijdens het vak ‘levenskunst’ dan ben je toch ook om? En geen vrijeschoolouder die het droog houdt bij het luisteren naar zijn/haar kroost dat meerstemmig in canon “terre rouge” zingt tijdens koorzang.
Toen ik nog geen ervaring als vrijeschoolouder had- stelde ik me vaak gerust met de gedachte dat mijn vriend (projectmanager in het Klinisch onderzoek) -ondanks (?) de vrijeschool- (zo zei ik altijd gekscherend) is geworden wie hij is. Als in: niet elke vrijescholier wordt later automatisch een creatieve gekkie ☺

Wat maakt de vrijeschool uniek?

1. De opdeling van de ontwikkeling van het kind in 7-jaarsfasen en het aanpassen van de lesstof aan waar de leerlingen zich bevinden in hun ontwikkeling.

2. De inzet van vakleerkrachten en het -ook buiten de kunstzinnige vakken in bijvoorbeeld de reken- en taallessen aanspreken van alle gebieden: denken, voelen én willen.

3. De nadruk op het vrije spel in de kleuterklassen. Met daarbij een andere kijk op leerrijpheid, waardoor een jaartje langer kleuteren heel gewoon is.

4. Next-level ouderparticipatie; je kiest niet alleen voor je kind voor de vrijeschool maar ook heel bewust als ouder want er wordt echt inzet en betrokkenheid van je gevraagd. School en thuis zijn geen aparte werelden, maar zoveel mogelijk met elkaar vervlochten tot 1 veilige leef- en leerplek.

5. En dan uiteraard het feit dat de focus binnen het onderwijs niet ligt op prestaties maar op persoonlijke groei.

6. Tot slot, last but not least (!) de verbindende, tot de verbeelding sprekende, smakelijke saus die de meeste reguliere scholen missen en die structuur, herkenbaarheid en houvast biedt in het jaar: de jaarfeesten!

Zijn vrijescholieren wel voorbereid op het echte (harde) leven?

Misschien wel beter dan reguliere scholieren zou ik willen stellen! Vrijescholen zetten hoog in op persoonsvorming en maatschappelijke bewustwording, op zelfsturing, kritisch denken, creativiteit en samenwerken. Allemaal competenties die onze kinderen in mijn ogen juist ideaal voorbereiden op het echte (harde) leven buiten de schoolbanken. Goed weten wat je wilt, wie je bent en waarom je iets doet zorgt ervoor dat je dicht bij jezelf kunt blijven, goed keuzes kunt maken en sterk staat te midden van de meningen whirlpool van de rest van de wereld. Deze quote van Steiner schreef ik tijdens het Waldorf-100 Festival (2019) op als reminder voor mezelf: “De vraag is niet, wat de mens moet kunnen en weten ten einde zich in de bestaande sociale orde te kunnen voegen: maar wél, wat er in aanleg in de mens aanwezig is en in hem ontwikkeld kan worden. Pas dan kan de opgroeiende generatie de maatschappij steeds opnieuw met nieuwe krachten verrijken.”
En dan nog even -ten overvloede- dit: Dat je via sprookjes, fabels en andere vertellingen leert over goed en kwaad, heldendaden en ontredderden wil natuurlijk niet zeggen dat je in een sprookjeswereld leeft of gelooft. Het bewuste contact met de natuur, met je eigenste ik en de mensen om je heen zorgen er juist voor dat vrijeschoolkinderen met 2 benen stevig(-er) in het hier en nu staan.

Is iets van de waldorfpedagogiek zichtbaar bij jullie thuis?

Jazeker, het lijkt hier thuis soms net een mini vrijeschoollokaal! Zeker de afgelopen tijd waarin we vanwege de lockdown thuisonderwijs moesten geven. De kinderen (en wijzelf trouwens ook) spelen graag met open-ended houten speelgoed; de ‘speelsporen’ liggen hier standaard door de kamer, maar ik vind het niet erg als het door het huis slingert want het is prachtig om te zien 😉 Ons huis is zoveel mogelijk verbouwd en ingericht gebruikmakend van natuurlijke materialen. Verder gedijen we allen goed bij ritme en regelmaat en proberen we gedurende de dag onze activiteiten af te wisselen qua inademing en uitademen.

Schermtijd is na een paar jaar van trial en error beperkt tot 1 vast moment op beide weekenddagen, wat duidelijkheid geeft én blijere kinderen. We zijn graag buiten, zaaien en oogsten als beginnende moestuiniers in onze achtertuin en we hebben 2 heel enthousiaste seizoenstafel bouwers die op eigen initiatief de natuur weer binnenshuis brengen. We bakken ons eigen brood en maken + repareren veel zelf. Zo zien de kinderen dat je niet alles hoeft te kopen, maar ook hoeveel werk, tijd en materiaal er in het vervaardigen van een item zit en dat je het dus ook niet ‘zomaar’ weggooit of afdankt. Dit heb ik ook echt van huis uit meegekregen. Het credo van de vrijeschool; “Goed materiaal maakt het werken een stuk leuker en inspirerender” werkt zowel in mijn kunstenaarspraktijk als in bijvoorbeeld het teken- en schildergerei van de kinderen door.

Wat zijn jouw herinneringen van je eigen schooltijd?

De school was een gemiddelde kleine openbare dorpsschool met combinatieklassen in de jaren ‘80-‘90. Een paar ouders deden hun best er wat meer sjeu aan te geven. Zoals mijn eigen moeder die af en toe bijsprong bij de lessen handvaardigheid en die mede het initiatief nam om humanistisch vormingsonderwijs (HVO) op school te introduceren. Omdat ik én geen dialect sprak én een klas had overgeslagen (ik kon lezen in de kleuterklas waardoor ik na een paar maanden groep 2 doorstroomde naar groep 3) voelde ik weinig aansluiting met de kinderen in mijn klas. Waar ik warme herinneringen aan heb zijn de HVO-lessen waarbij we een brief schreven aan onszelf om die brief een jaar (of 2?) later weer terug te lezen en waarbij we een wens voor de wereld mochten uitspreken zolang de lucifer die we vasthielden brandde. Kleine rituelen op het pad van persoonlijke groei en verbinding, welke we nu in de vorm van de jaarfeesten beleven. We hadden ook een geweldige vertellende/voorlezende meester in groep 5 t/m 7. Hij kwam ook op huisbezoek en liet ons dingen uit zijn verhalen tekenen. Dat vond ik heerlijk en daar is mijn liefde voor illustreren en schrijven misschien wel geboren.

Wat waren jouw lievelingsvakken?

Nederlands vanwege het lezen, de verhalen en de taal, Biologie vanwege de ongekend inspirerende ‘begeisterde’ docent meneer Bannink en natuurlijk -hoewel het bij ons op school geen examenvakken waren- Handvaardigheid en Tekenen. Dat laatste vak eigenlijk meer óndanks dan dankzij de docent. Hij wist mij met name heel goed zonder woorden duidelijk te maken dat ik me vooral niet speciaal hoefde te voelen.

Wat wens je vrijescholen toe?

Wat wens je kinderen toe voor hun toekomst?

Ik wens alle kinderen heel veel creativiteit, flexibiliteit, zelfredzaamheid, zelfkennis en -reflectie. Een open blik met een gezonde dosis naastenliefde, verwondering en uithoudingsvermogen. De kracht, vastberadenheid en geestdrift om vanuit het voelen en denken iets te scheppen/in beweging te komen. En de ruimte om te worden wie ze het diepst van binnen zijn.