Lentepoets – Week 7

Thema voor 24 t/m 30 maart 2023

Stilte

Rust meditatie Rudolf Steiner AntroposofieDeze laatste week voor Pasen, noemt men in de christelijke traditie ook wel de stille week. Het is een goede week ter afsluiting van ons traject om alle uiterlijkheden los te laten en echt alleen nog te focussen op een innerlijke schoonmaak. We nemen daarvoor het thema 'stilte'. Het is een weg naar binnen, een zoektocht naar jezelf. We ontgiften ons deze week van storende bijgeluiden, van drukte, van chaos, van die negatieve stemmetjes in ons en om ons heen.

Het is alweer de laatste week van deze innerlijke lenteschoonmaak. Eigenlijk kunnen in deze dagen alle thema’s samen komen. Stilte in jezelf kunnen vinden betekent dat je innerlijk je juiste cadans in de beweging hebt gevonden – een juist evenwicht tussen spanning en ontspanning. Stilte vind je als je je verbonden hebt met de wereld om je heen, met de natuur, met je medemens, met jezelf. Stilte kan alleen ontstaan als er orde is in de chaos – als je vrede hebt met wie jij bent.

Bij jezelf komen

Instructieserie voor Eurythmie - E - YouTubeAls gebaar voor deze week op zoek naar stilte, kan je de E nemen van de euritmie. En dan met name dat gebaar dat vaak in de lagere klassen op de vrijeschool wordt gebruikt bij de spreuk of als afsluiting, waarbij je de armen voor de borst kruist en je open handen onder je schouders laat rusten. Waar over elkaar geslagen armen psychologisch vaak als een defensief en gesloten gebaar wordt gezien (wat meestal niet klopt), is de E in de euritmie een gebaar dat je helemaal bij jezelf brengt. De E is een afsluiting van datgene wat gebeurd is, de E brengt rust en stilte.

Wanneer deed je eigenlijk voor het laatst niets? Geen praten, geen lezen, geen nuttig doen, geen tv of radio aan, geen telefoon in je hand, niets? Wist je dat niets doen zelfs wetenschappelijk bewezen nuttig is? Het blijkt dat als je elke dag even bewust de tijd neemt voor niets, een deel in je hersenen wordt geactiveerd dat wordt uitgezet als je druk bent met dagelijkse dingen. Dat geeft ruimte voor creativiteit en nieuwe ideeën. Je kan je bewust worden van je eigen handelen, gedachten en gevoelens. Jezelf beter beter begrijpen en betere keuzes maken.

Je mag (als dat lukt) deze week veel tijd inplannen voor stilte, nietsdoen, zelfzorg. Als je wil, is dit een soort mini retraite thuis. Het zou heerlijk zijn als je zo min mogelijk afspraken hebt en wellicht lukt het je (in overleg met je partner, huisgenoten of gezin) om je wat te mogen terugtrekken uit de drukte van alledag. Probeer eilandjes van stilte te creëren voor jezelf. Krijg je protest, durf ruimte in te nemen en je mag gerust zeggen dat het van mij moet 😉

Jezelf zijn

Als jij ’s avonds op de dag terugkijkt, ben je dan echt jezelf geweest? Echt jezelf zijn ben je in de basis natuurlijk altijd en toch is het niet altijd eenvoudig. Veel van ons staan altijd ‘aan’ en zijn daarmee vaak zo ver van zichzelf verwijderd dat we het soms niet eens meer weten hoe het aanvoelt om echt in rust jezelf te zijn. We hebben er eenvoudigweg geen tijd voor in deze zeer op uiterlijk gerichte, snelle wereld waarin we leven. Het is moeilijk om onze ziel niet te verliezen aan geld, stress, spullen, schermtijd, een schoonheidsideaal, status en het streven naar meer.

Jij doet mee aan een innerlijke lenteschoonmaak, wat betekent dat je weet dat geluk niet zit in de dikke bankrekening of het aantal uren wat je voor de baas werkt. Echt geluk zit van binnen. Daar tijd voor nemen is belangrijk omdat het bijdraagt aan zingeving van je leven. Het helpt daarbij om je handelen, je gedachtewereld en gevoelswereld (die wel eens flink in de weg kunnen zitten)  nader te bekijken en te ontwikkelen.

6 Basis oefeningen

In de antroposofie bestaan zes basisoefeningen ook wel nevenoefeningen genoemd, die je in een periode van meerdere weken of maanden kunnen helpen je meer bewust te worden hoe je denkt, voelt en wilt of handelt. De oefeningen maken die kwaliteiten meer zuiver, gecontroleerd en meer in harmonie. Daarbij dragen de oefeningen ook bij aan meer focus, meer ontspannenheid en meer stilte in jezelf. Ik wil de oefeningen graag aan je voorstellen, wellicht kunnen ze je een tijdje in de toekomst begeleiden of focus je de komende week elke dag op een oefening.

Oefening 1 – Ontwikkeling van het denken.

Wil je de vrijheid in het denken ontwikkelen dan moet je de focus van je gedachten trainen. We zijn geneigd associatief te denken en dat probeer je met deze oefening te begrenzen. In deze oefening focus je op een alledaags voorwerp en daar probeer je 5 minuten lang over na te denken. Wat zie je? Wat kun je met het voorwerp? Hoe is het gemaakt? Na een paar dagen kun je een ander onderwerp onder je gedachteaandacht brengen. Lukt het je je gedachten te sturen? Kan je de aandacht blijven richten op dat ene voorwerp zonder af te dwalen?

Oefening 2 – Ontwikkeling van de wil.

Wil je je eigen wilskracht ontwikkelen, dan is het goed om bewust te worden in wat je wanneer doet en hoe gericht je dat doet. Probeer eens elke dag op dezelfde tijd een zelfbedachte handeling te verrichten. Doe niet iets wat je sowieso al elke dag doet, maar iets kleins, geks wat wellicht maar 1 seconde duurt. Sta je zo bewust in het leven, dat het je lukt aan de handeling te denken en het ook nog op tijd uit te voeren?

Deze oefening maar 1 dag doen gedurende de komende week is eigenlijk niet goed mogelijk. Wat je in plaats daarvan kan doen is de ademhaling oefening van vorige week herhalen. Elk uur, zonder dat je een wekkertje zet, even je hoofd naar buiten en frisse lucht inademen.

Oefening 3 – Ontwikkeling van een ontspannen gemoed.

Wil je je eigen gemoedstoestand trainen, dan is het goed te proberen meer gelaten te zijn in het dagelijks leven. Probeer minder mee te gaan in de dramatiek van de emoties en probeer meer in jezelf te ontspannen. Het is niet de bedoeling dat je in je gemoed afstompt, maar dat je met meer bewustzijn stil staat bij je gevoelsleven. Lukt het je op momenten van de dag met meer bewustzijn naar je emoties te kijken en ze te controleren?

Oefening 4 – Ontwikkeling van een positieve levensinstelling.

Door positief in het leven te staan, kun je de glans van het leven beter zien. Probeer bij deze oefening te focussen op het positieve. Natuurlijk gebeuren er ook negatieve dingen in het leven, maar wellicht lukt het je ook daar het positieve van in te zien? In deze oefening worden denken en voelen gecombineerd.

Oefening 5 – Ontwikkeling van onbevangenheid.

Bij deze oefening is het interessant om te kijken of je nog in staat bent de wereld te betrachten alsof je de onbevangenheid van een kind hebt. Probeer op momenten in de dag de dingen te beleven alsof je ze nog nooit eerder had waargenomen. Ruik, proef, voel, zie en ervaar de wereld met hernieuwde intensiteit. Ben je in staat het wonderlijke in het leven te zien? In deze oefening worden voelen en willen gecombineerd.

Oefening 6 – Ontwikkeling van innerlijke harmonie

Bij de laatste oefening is het de kunst een balans te vinden in alle voorgaande oefeningen. Lukt het je op deze positieve, onbevangen, ontspannen, wilskrachtige en bewuste manier in het leven te staan? Innerlijke harmonie ontstaat als er een balans kan ontstaan tussen denken, voelen en willen.

Deze oefeningen zijn gemaakt om met liefde en zonder oordeel naar jezelf te kijken. Door de oefeningen krijg je een groter besef van jouw wilskracht en je zelfbewuste Ik. Je ontwikkelt het geestelijke deel van jouw menszijn en daarmee de verbinding met het geestelijke in het universum. Het is een uitnodiging om de ons omringende schaamte, jaloezie en angst los te laten en te leven zoals jouw geestelijke kern zelf wijst. (Daarmee onderscheidt antroposofische meditatie zich van mindfulness of boeddhistische meditatie die vooral gericht zijn op het vinden van innerlijke rust).

Stille week

Wie meebeweegt met het ritme en de ademhaling van de aarde op ons plekje van de planeet zal op dit moment merken dat vanuit de stilte in de wintertijd, nu ruimte komt voor het nieuwe leven van de lente. We zagen het stervensproces in de natuur tijdens de herfst, de ogenschijnlijke dood in de winter en wie nu naar buiten gaat, ruikt de lente en ziet het nieuwe leven – de opstanding van de natuur.

Deze beweging van binnen naar buiten is gedurende de stille week van de christelijke traditie gecomprimeerd zichtbaar. Men herdenkt de lijdensweg van Christus, zijn sterven en zijn opstanding uit de dood met Pasen. Volgens de antroposofische visie werd met Pasen in de mensheidsontwikkeling een levenbrengende kiem gelegd in de aarde, ter voortgang van de wereld en mensheid, opdat de mens eens zelf tot een levende ‘zon’ zal kunnen worden.

Aan de slag

Ten eerste ga je deze zondag aan de slag met het doorvoelen en het overdenken van het thema stilte. Neem daarbij de bovenstaande vragen en overdenkingen als inspiratie. Kunstzinnig werken is bij dit thema heel fijn. Vooral als je vastloopt, helpt het om tot rust te komen.

Nadat je gedachten en gevoelens over stilte zijn afgerond, maak je een plan voor deze laatste dagen van onze innerlijke lenteschoonmaak. Wat ga je doen om werkelijk innerlijke ruimte, rust en stilte te creëren? Je kan elke dag aan de slag gaan met de 6 basisoefeningen, elke dag stilteoefeningen doen of je volgt de onderstaande weekplanning die ik voor mezelf gemaakt heb. Heb je zelf een beter plan, dan mag je mijn ideeën zeker loslaten!

Stilte oefeningen

Probeer elke dag zeker drie momenten van stilte te creëren. Ga even zitten of liggen en sluit je ogen. Leg je middelvinger en duim op de buitenhoek van je gesloten ogen, voel de zachte druk op je oogbol. Leg je wijsvinger op je voorhoofd. Je pink en ringvinger rusten op je wang. Adem 10 keer rustig in en uit, in door de neus en uit door een ontspannen, getuite mond. Probeer in gedachte stil te zijn. Ik nam deze stilte meditatie voor je op (zie onderaan dit bericht), die kan je zachtjes aanzetten als je dat helpt.

Probeer elk uur of minimaal 5 keer per dag frisse lucht in te ademen. Ga kort naar buiten of ga voor het open raam staan. Adem 5x heel diep in en uit, voel je lichaam tot rust komen.

Sluit elke dag als je in bed ligt deze week af met het terugdenken van de dag en rond dat af met het formuleren van drie goede gedachten over jezelf. Terugblikken doe je door in omgekeerde volgorde na te gaan wat je hebt gedaan, gevoeld en gedacht. Wie heb je ontmoet? Wat waren belangrijke momenten? Wat gebeurde er? Wat deed je? Wat ging er goed? Waar was je trots op? Op welk moment was jij helemaal jij?

Weekplanning

Zondag: Maak deze avond een avondwandeling alleen of met iemand anders. Zoek de stilte op, luister en voel de verbondenheid van jou met de wereld om je heen.

Maandag: Focus vandaag op je innerlijke stem. Probeer alle negatieve gedachten, in gedachte vast te pakken. Vraag je af  waarom je deze gedachte hebt. Probeer daarna de gedachte los te laten of vorm de gedachte om in iets positiefs.

Dinsdag: Mediteer. Je kan daarvoor een kaars aansteken en een kaarsmeditatie doen. Kijk in de vlam en probeer je voor te stellen dat je het licht van de kaars in en uit jezelf ademt. Begin met 5 minuten (langer mag), maak de kamer donker en probeer slechts de kaars te zien.

Woensdag: Verzorg jezelf. Ga in bad/onder de douche. Neem de tijd voor jou. Kijk in de spiegel en zie jezelf zonder oordelen. Wie zie je daar? Komt het overeen met wat je bij de eerste week over jezelf hebt geschreven?

Donderdag: Creëer met aandacht een uitgebreide maaltijd. Neem de tijd om te tafelen, steek kaarsen aan. Bedenk of spreek met anderen over wat je dankbaar maakt.

Vrijdag: Loop eens een rondje door de tuin op je blote voeten. Voel de verbondenheid met de aarde.

Zaterdag: Maak een lijst met doelen. Neem daarbij niet alleen de dromen voor de toekomst, maar ook kleinere doelen. Classificeer die doelen met kleuren voor de eenvoudig te bereiken doelen, goed te bereiken doelen en doelen voor de lange termijn. Maak je lijst zo dat de doelen ook haalbaar zijn. Subdoelen kunnen daarbij een grote hulp zijn. Wat wil jij? Wat is goed voor jou? Wat ga je doen? Plant zaadjes, creëer kiemkracht voor het nieuwe leven van je innerlijk lente.

Succes en een verstillende week gewenst!

Ps. Je hoort volgende week zaterdag nog eventjes van mij ter afsluiting.

Extra inspiratie

De 6 basisoefeningen – inzicht in het onzichtbare
Het zesvoudige pad van Joop van Dam
Achter de sluier – van oefening naar meditatie van Jaap van de Weg
Leven vanuit je innerlijke inspiratie van Arthur Zajonc