Marleen Evers

Leeftijd: 36
Beroep: freelance schrijfster, ondernemer en blogger van @vrijeschoolvoorbeginners.
Kinderen: Zoon (6 jaar) en dochter (4,5 jaar)
School: Haarlem
Oudvrijescholier: Nee

Je kan Marleen volgen via haar instagram account 'vrijeschoolvoorbeginners', waar ze schrijf over alles rond het vrijeschoolavontuur van haar gezin.

Hoe heb je de vrijeschool leren kennen?

We waren net verhuisd naar Haarlem en voelden de hete adem van de basisschool wachtlijsten in onze nek. Nog voordat alle dozen uitgepakt waren gingen we op schoolbezoeken en uiteindelijk kozen we een basisschool in de buurt. Maar: het bleef knagen. Ik vond de scholen allemaal zo cognitief, zo ‘leerfabriekig’. Ik kreeg het benauwd van de opsomming van één van de kleuterleerkrachten wat zij allemaal in een week moest doen. Ik begon te onderzoeken wat beter bij ons zou passen.

Niet lang daarna viel er een brief op de mat: de gemeente Haarlem had besloten over te stappen op het systeem van loting voor het basisschool onderwijs en alle inschrijving werden nietig verklaard. Ik stel me zo voor dat er een golf van ontzetting door Haarlem is gegaan toen, maar voor ons ging er een deur open!

Toen we nog in Amsterdam woonden had ik het Montessori onderwijs uitgeplozen (er zaten er 4 in onze toenmalige buurt). Nu ontdekte ik dat Haarlem wel 5 vrijescholen had, en zo ging het balletje rollen. Ik las alles wat los en vast zat over vrijeschool onderwijs, volgde Nederlandse en internationale accounts op Instagram en rolde verder in mijn onderzoek naar deze mooie onderwijs filosofie. En omdat ik altijd zoek naar de bron van dingen kwam ik zodoende ook bij de antroposofie uit. Ondertussen ben ik bijna 4 jaar onderweg in mijn zoektocht naar het vrijeschoolse en de antroposofie, en nog lang niet uitgeleerd.

Even kort door de bocht denk ik dat de nadruk op het cognitieve het grootste verschil is tussen vrijescholen en ander onderwijs. Dat wil niet zeggen dat dit niet ruimschoots aan bod komt in de vrijeschool! Maar er is ruimte voor alle vermogens, en dus voor alle kwaliteiten die een kind kan hebben.

Leestip: Veelgestelde vragen over de vrijeschool

Wat maakt de vrijeschool uniek?

Ik weet nog hoeveel gesprekken ik met mijn man had, waarbij hij me vroeg om mijn argumenten vóór de vrijeschool. Hij was zelf namelijk in eerste instantie meer voor klassiek, regulier onderwijs omdat hij dat zelf ook gekregen had. Uiteindelijk zei hij letterlijk: ‘Weet je Marleen, jij hebt zoveel onderwijservaring, en zoveel erover gelezen (over de vrijeschool), ik vertrouw op jou in de keuze voor wat goed is.’ Bijzonder. Wat voor mij de doorslag gaf was het totaalbeeld: de warmte en schoonheid die ik op vrijescholen zag, het curriculum dat zo in dienst staat van het ontwikkelen van de hele mens, de tijd die aan de kinderen gegund wordt om zich te kunnen ontwikkelen, de nadruk op de seizoenen en het vieren van de jaarfeesten... Het geheel is zo rijk. Als ik het zou moeten samenvatten dan noem ik graag deze zin van Rudolf Steiner: ‘Verstandelijk begrip vormt slechts één middel om de dingen te begrijpen. Met het gevoel, met het hart kan men evenzeer begrijpen.’

In de vrijeschool een christelijke school?

De jaarfeesten die de meeste vrijescholen vieren, zijn geënt op de christelijke feesten. Pasen, Pinksteren, Sint Jan, kerstmis... het praten over God vader, kindje Jezus, etc. Dan kan het al gauw overkomen dat zo’n school dus heel christelijk gelovig is maar dat is dus niet zo. Steiner benadrukte in zijn voordrachten dat er behoefte was aan een spiritualiteit die alle godsdiensten en culturen kon eerbiedigen en verenigen. Daarbij zei hij: ‘ De antroposofie wil niet de plaats van christendom innemen, integendeel, zij zou instrumentaal willen zijn in het leren begrijpen van het christendom.’

Deze visie verdiend natuurlijk veel meer onderbouwing maar dat gaat nu te ver voor dit interview. Meer in de praktijk zou je kunnen stellen dat in de praktische gang van zaken op een vrijeschool de christelijke feesten gebruikt worden als het raamwerk waaraan de volledige ervaringen van die feesten zijn verbonden. Daarbij ligt de nadruk bij de jaarfeesten ook heel sterk op wat er buiten, in de natuur, op dat moment te zien en te ervaren is.

Ik denk wel eens dat er door de benauwde en negatieve ervaringen met het christelijke geloof van de generaties voor ons (of zelfs onszelf) angst en afkeer is ontstaan voor deze religie. Maar daarmee gaan we voorbij aan de kwaliteiten die de christelijke verhalen ons kunnen brengen. En dat kan voor iedereen van willekeurig welk geloof of overtuiging van waarde zijn, net zoals de verhalen van andere religies dat zijn. Het is fijn om te zien dat er steeds meer aandacht komt voor de verhalen uit andere religies binnen de vrijeschool. De vrijeschool Waldorf aan de Werf in Amsterdam Noord, die zich heel duidelijk positioneert als interculturele vrijeschool, viert de jaarfeesten bijvoorbeeld op een heel andere manier, zonder het christelijke raamwerk. Het is heel interessant om te zien hoe dat gaat. Dus nee, ik denk dat vrijescholen zeker niet alleen geschikt zijn voor christelijke families.

Leestip: Zijn vrijescholen religieus?

Is iets van de waldorfpedagogiek zichtbaar bij jullie thuis?

Hoe was je eigen schooltijd?

Die zijn heel dubbel. Mijn schooltijd was turbulent. Omdat ik met mijn familie iedere 4 jaar verhuisde (voor het werk van mijn ouders, expats) heb ik veel verschillende basisscholen gezien. Mijn herinneringen aan de kleuterklas in Brunei zijn heel goed. Mooie herinneringen aan knutselen en spelen. Dagtochtjes naar de groentemarkt en het strand. Met de paraplu in de auto getild worden tijdens de moessonregens. De jungle was het paradijs.

In Nederland was mijn basisschooltijd ronduit slecht. Scholen met probleemleerlingen, slecht opgeleide onderwijzers met weinig compassie, ordeproblemen... een harde, grauwe omgeving. Ik kan me een keer herinneren dat we een woordenspel deden: ‘noem een vogel met een ‘k’’. Ik zei ‘kiwi’ maar de juf lachte me in haar onwetendheid vierkant uit. Mijn moeder stuurde me terug met een kopietje uit de Winkler Prins met daarop het vogeltje uit Nieuw Zeeland. Dat zijn geen beste herinneringen.

Toen ik verhuisde naar Oman werd het gelukkig weer beter, een goede school met bevlogen, betrokken en empathische onderwijzers... De lieve directrice juf Georgette die me van rekenniveau groep 4 bijspijkerde tot ik weer verder kon in mijn eigen groep 7. Meester Rob met al zijn creativiteit en mooie verhalen en een dijk van een musical in groep 8. Fijne man met veel inzicht en humor.

Kortom, mijn basisschool ervaringen lopen sterk uiteen. Het was een enorme stimulans voor mij om met veel zorg en aandacht een juiste basisschool te kiezen voor onze kinderen.

Wat wens je kinderen voor de toekomst toe?