Lentepoets – Week 3

Thema voor 25 februari t/m 2 maart 2023

Mediawijsheid

Waldorf coaching LenteschoonmaakHet tweede zuiveringsthema waar je mee aan de slag mag gaan, is mediawijsheid. Digitale media hebben effect op onze beweeglijkheid, mediawijsheid sluit dus als thema goed aan op de afgelopen week. We doen een 'ontgifting' van het onbewust en een teveel gebruik maken van digitale media. Deze week heb ik een flinke lijst met vragen voor je in petto, die gaan over hoeveel jij verblijft in de digitale wereld en hoeverre je daarmee tevreden of ontevreden bent. Ik oordeel niet, ik wil je slechts inspireren en je vragen hoe jij over de virtuele wereld in verhouding tot de reële wereld denkt - op dit moment en voor de toekomst. Jij maakt natuurlijk de keuzes voor jouw, zodat ze goed zijn voor jou en je dierbaren.

Je mag je deze zondag bezig houden met vragen als:
Hoe belangrijk zijn digitale media voor mijn werk en in mijn privé leven? Hoe groot is de rol van mijn smartphone op een gemiddelde dag? Op welk gebied heeft die digitale werkelijkheid een positieve werking en wat zijn de negatieve bijwerkingen? Hoe mediawijs ben ik voor mijn kinderen? Hoe zie ik de rol van de virtuele wereld in de toekomst van ons mensen? Wat is goed voor mij en mijn gezin en mag er op een bepaald gebied de bezem door de digitale huishouding?

Digitale wereld

Digitale media zijn een ongelooflijke uitvinding, het levert ons snelle kennis, efficiëntie, vermaak, gemak, digitale verbondenheid en invloed. Maar er is iets bijzonders aan de hand. Alle nieuwigheden zijn zo snel over onze levens uitgerold, zonder dat we eigenlijk de tijd hadden om te overzien welke aanpassingen ze in onze wereld en in ons evoluerende mensen teweeg brengen. We zijn allemaal zonder smartphone groot geworden en intussen kan (bijna) niemand van ons nog zonder. We surfen mee op de enorme golf van nieuwe uitvindingen die elkaar steeds sneller lijken op te volgen. Het overdenken kan in deze wereld van snel, sneller, snelst bijna niet, je 'moet' wel mee. Dat doen we meestal graag, omdat we de positieve kant ervaren, maar er zijn natuurlijk ook nadelen aan verbonden.

Nadelen

Kind achter tablet Digitale detoxDe digitale wereld heeft een enorme aantrekkingskracht op ons. Beeldschermen schreeuwen om aandacht en eenmaal diep in die virtuele wereld gedoken, is een flinke stap nodig om daar weer afstand van te doen. Voor een boek of een gesprek heb je aandacht nodig, voor tv kijken nauwelijks. Eigenlijk is het omgedraaid, de schermen houden onze aandacht in een soort trance. Door het kijken naar een scherm wordt de productie van de hormonen dopamine en serotonine gestimuleerd. Dopamine geeft ons een geluksgevoel en serotonine houdt ons alert. Gek genoeg zijn dus al die schermen, hoe klein ook, een beetje verslavend. Want iets waar je gelukkig van wordt daar wil je meer van. Steeds meer.

Over wat precies de werking op en de gevolgen voor ons mensen is, zijn zelfs deskundigen het oneens. Wat we wel weten is dat te veel digitale tijd negatief is voor onze ogen, voor ons gewicht, voor onze motoriek, voor onze houding, voor ons geheugen, voor onze nachtrust en voor de echte verbinding met het leven. Het is ook negatief voor de ontwikkeling van taal, fantasie en reële sociale interactie. Vanuit antroposofisch oogpunt zou je zelfs kunnen zeggen dat als we iets kijken, onze geest als het ware uit ons lijf wordt gezogen - we gaan op stand-by. Onze stofwisseling schakelt zelfs om in slaapstand.

Waar kinderen voor beeldschermen zitten, staan kinderen uit. En toegegeven, dat is af en toe een verademing. Achteraf blijkt meestal dat de tijdelijke rust vaak in de beweeglijkheid gecompenseerd wordt door chaotische overbeweeglijkheid, zeuren en niet in het spel komen. Het kind moet eerst weer de weg in zichzelf vinden - de geest als het ware terug in het lijf -  om tot creatief en geconcentreerd spel te komen.

Verbondenheid

Digitale DetoxHet werkelijke leven is soms niet zo mooi en gepolijst als de digitale wereld, maar die echte wereld is wel dit leven dat wij mogen leven en daarbij is het vaak ook nog veel interessanter. Luisteren naar iemand is veel boeiender als je diegene echt kan aankijken. Een cabaretshow zien op televisie is vermakelijk en makkelijk omdat je ook even op kan staan, maar we weten allemaal hoeveel extra's het geeft om in die donkere zaal te genieten. Kinderen leren wel via schermen, maar echt leren van het leven doen zij door te werken met een leerkracht in een klas, door samen te zijn met leeftijdsgenoten of door in de natuur te struinen.

Het toverwoord is verbinding. Door de verbinding die jij aangaat met de zintuiglijke wereld, blijven al je lichamen wakker. Schermen zijn het surrogaat van de echte werkelijkheid. Nuttig, zeer zeker, maar met mate te gebruiken. Het echte leven is met de handen in de aarde, de zee horen ruisen, samen dansen, knuffelen met je liefsten, leren van de confrontatie met de ander, het werkelijk dóen van al het moois dat ons (digitaal) inspireert.

Ouders in Silicon Valley kijken heel kritisch naar het schermgebruik van hun kinderen. Dat is niet zonder reden, zij weten als geen ander hoe de technologische industrie inspeelt op de psychologie van de mens. Er is vanuit de wetenschap geen minimum of maximum tijd aan gezond mediagebruik die voor iedereen gelijk is. De digitale realiteit is een stuk van onze realiteit en het zou, mijns inziens, niet goed zijn je aan die wereld te onttrekken. Maar hoe fijn die virtuele wereld ook kan zijn, een bewuste omgang is een must. De kunst is de kapitein van ons schip - het Ik - aan het werk te zetten. Je informeren over deze wereld, goede overwegingen maken en dan bewuste keuzes maken voor jou (en je gezin).

Aan de slag

Heb je het idee dat je al media wijs bent, dan wordt dit een eenvoudige week voor je. Toch zullen de meesten van ons vaker met hun schermpjes bezig zijn dan ze dat eigenlijk willen. Wist je dat mensen gemiddeld hun mobieltje 150 keer per dag checken? Tijd dus om een mooi plan te maken voor komende zes dagen.

Eerst ga je deze zondag aan de slag in gedachte of met je boekje. Neem daarbij de bovenstaande vragen en overdenkingen ter inspiratie. Wat roept dit thema bij je op? Waar denk je aan en wat voel je erbij? Vervolgens maak je een planning waarin je jouw persoonlijke doelstelling van deze week opneemt. Vertel gerust aan anderen wat je van plan bent, dat helpt soms om je eraan te houden. Op Facebook zeggen dat je even een weekje offline gaat, maakt je sterker dat daadwerkelijk te doen.

Je mag dat ook met mij of in de whatsappgroep delen als je dat fijn vindt en je wat aanmoediging kan gebruiken.

En nu doen!

Lenteschoonmaak digitale detoxWat ga je de deze week doen? Hier een paar ideeën. Je hoeft hiervan niet alles te doen hoor 😉 - daag jezelf wel echt uit, maar maak het ook zo dat je je doel gaat bereiken!

1. Zoek de echte verbinding met de wereld. Besteed zorg aan je tuin, maak muziek, schilder en dans. Neem eens echt de aandacht voor de mensen die je dierbaar zijn. Luister elke dag eens bewust naar het verhaal van je kind. Neem tijd om je kind te observeren door te zien hoe het beweegt, hoe het praat of hoe de blikopslag is. Laat 's avonds Netflix uit en ga in gesprek met je partner of doe iets leuks samen.

2. Doe extra je best in de echte ontmoetingen met mensen die je zo op een dag tegenkomt. Hoe weinig kost het jou om iemand vriendelijk te groeten of een eenvoudig compliment te geven? Het is echt waar - wie goed doet, goed ontmoet!

3. Als je online activiteiten doet, doe ze met de aandacht alsof er een mens tegenover je zit. Denk na voordat je iets zegt, je mening geeft, iets in actie zet of iets laat zien.

4. Zet je telefoon in de nacht uit/Zet het internet in huis of op de telefoon uit.

5. Bezoek deze week geen of met een tijdslimiet je sociale mediakanalen.

6. Zet de functie 'schermtijd' aan op je mobiel en houd bij hoeveel uur per dag je online bent/wil zijn.

7. Maak een tijdsplanning voor wanneer je bereikbaar bent en wanneer niet.

8. Laat je telefoon eens thuis als je weggaat en/of zet deze week alle geluiden van de telefoon op stil.

9. Zorg ervoor dat je kinderen jou deze week niet met een telefoon in de hand zien.

10. Lees deze week geen online nieuws, maar lees de krant of beter lees een boek.

11. Tel het aantal keren dat je per dag je telefoon pakt en tel eens tot 10 voordat je je telefoon pakt. Is het nu echt nodig?

12. Kijk niet meer op je werktelefoon of werkmail vanaf het moment dat je werk is afgelopen. (Maak een eindtijd voor je werk!)

13. Speel geen online spelletjes, maar een echt spel. Beschrijf eens voor jezelf de verschillen in ervaring.

14. Maak een telefoonmandje voor tijdens het eten en voor de nacht.

15. Verbind je telefoon gebruik met bijvoorbeeld bewegen. Elke minuut je telefoon in hand, betekent een minuut fysiek bewegen.

16. Zit je voor je werk achter de computer? Probeer eens een zit bal of werk staand.

Ik wens je veel wijsheid voor deze week.

Vragenlijst

Voor als je dat leuk vindt, heb ik een vragenlijst opgesteld die je als je wil kan afdrukken of die je kan gebruiken voor je voorbereidende werk op deze zondag.

  1. Hoeveel uur besteed je per dag aan digitale media (denk aan de uren die je per dag achter je computer, laptop, tablet, tv, smartphone of smartwatch zit). Hoeveel is daarvan voor je werk? Hoeveel privé?
  2. Maak eens een lijstje welke digitale media en apps je gebruikt. Welke zijn voor je werk? Welke om te ontspannen? Welke helpen je in het dagelijks leven (om te bewegen, om te koken, om je agenda of boodschappen bij te houden).
  3. Welke apps dragen positief bij aan je leven en waarom? Welke apps kosten alleen maar tijd?
  4. Neem je je telefoon mee als je gaat slapen?
  5. Kijk je op je telefoon als je in de nacht of 's ochtends wakker wordt?
  6. Staat je internet aan in de nacht?
  7. Heeft je digitale media gebruik invloed op hoe laat je gaat slapen? Is die invloed positief of negatief voor jou?
  8. Helpen digitale media je voordat je gaat slapen? Zo ja, wat doe je dan? Word je daar kalm van, of zorgt het er juist voor dat je langer wakker blijft of onrustig slaapt?
  9. Helpen digitale media je te inspireren of actief creatief bezig te zijn?
  10. Staat je telefoon aan met geluid? Zo ja, waarom?
  11. Moet je kijken als je je telefoon hoort piepen?
  12. Vind je dat je altijd bereikbaar moet zijn?
  13. Hoe belangrijk is het voor jou dat anderen reageren (met likes) op je berichtjes?
  14. Digitale media kunnen je helpen om tijd voor jezelf te nemen, maar kunnen ook juist veel van je tijd vragen. Hoe is deze balans bij jou?
  15. Hoe is je concentratiespanne? Hoe lang kan jij je op iets/een opdracht/een gesprek je aandacht richten?
  16. Onderhoud je contacten met vrienden en familie online of offline? Wet welke reden doe je dat?
  17. Gebruik je je telefoon wel eens tijdens het fietsen of rijden in de auto?
  18. Hoe vaak heb je je telefoon in de hand als je bij je kinderen/je partner/huisgenoten bent?
  19. Zou je meer willen leren kennen op het gebied van digitale media? Zo ja wat?
  20. Vind je dat het aantal uren dat je aan digitale media besteed goed is voor jou? Mag het zo blijven of zou je willen minderen?

Antroposofische leestip: Beeldschermbeelden van Edmond Schoorel