De dierenriem
Gedurende de 12 sterrennachten wil ik je graag meenemen op reis door de hemel langs alle sterrenbeelden. De bewegingen in het universum van de zon, maan en sterren fascineren ons mensen en ook al lijkt die wereld ver weg, toch is het diep verweven met ons menszijn. De sterrenhemel draait iedere dag van oost naar west om een vaste pool. Op het noordelijk halfrond is deze pool heel dicht bij de poolster, zodat die ster ons goed kan helpen te oriënteren. De sterren rond de poolster bewegen zich in een cirkel om haar heen, zodat aan de oostelijke horizon voortdurend nieuwe sterrenbeelden opduiken die in het westen weer ondergaan. Zoals de zon dag en nacht markeert, zo keert ze ook na verloop van een jaar terug op dezelfde plaats aan de sterrenhemel.
De bekendste 12 sterrenbeelden zijn de tekens van de dierenriem, die we ook wel zodiak noemen. Het is de dierenriem waardoor de zon zich schijnbaar beweegt gedurende het jaar, deze baan van de zon wordt ook wel ecliptica genoemd. Aan deze dierenriemtekens wordt een bijzondere betekenis toegekend, omdat zij de basis vormen waartegen zon, maan en planeten zich schijnbaar voortbewogen. Veel namen en tekens van onze sterrenbeelden gaan terug naar de tijd van het oude Mesapotamië, de tijd waarin hemelverschijnselen nauwkeurig werden geobserveerd en opgetekend.
Tropische dierenriem
Interessant is dat er verschillende manieren zijn om naar de sterrenbeelden te kijken. Als echte aardemensen die graag een keurig overzicht willen van hoe de dingen zijn, heeft de mens in het moderne westen soms wat afstand gedaan van natuurfenomenen om orde te scheppen. Door die orde ontstonden er vaste data voor in de agenda waarop feesten worden gevierd. Om die reden vieren we nu bijvoorbeeld kerst op een andere datum dan de eigenlijke zonnewende plaatsvindt, terwijl die feesten eigenlijk samenvielen. Er ontstonden in die orde de maanden van het jaar die niet meer verbonden waren aan de cyclus van de maan (zoals dat nog wel in de islamitische, joodse en Chinese kalender het geval is) maar is het zonnejaar ingedeeld in 12 ongeveer gelijke delen. En ook de dierenriem is geordend, want hoewel dat niet helemaal klopt met de werkelijkheid, heeft elk sterrenbeeld 1/12 deel van de dierenriem toebedeeld gekregen, precies 30 graden.
Interessant is eveneens dat in de westerse astrologie wordt vastgehouden aan hoe de sterrenbeelden meer dan 2000 jaar geleden stonden. Het is echter zo dat er elk jaar een kleine verschuiving plaatsvindt, waardoor in plaats van bijvoorbeeld het sterrenbeeld Ram, nu de lente (21 maart) begint in Vissen. In de westerse astrologie is het lentepunt belangrijker dan de actuele stand van de dierenriem. Leuk om over na te denken dat als je zelf bijvoorbeeld een weegschaal bent volgens de westerse astrologie, er bij je geboorte toch een sterrenbeeld 'eerder' daadwerkelijk aan de hemel stond. En daar komt de antroposofie om de hoek kijken, waar ik je morgen graag meer over vertel.
Hieronder nog een lijstje zoals je die bij wikipedia kan vinden:
