Inspiratie uit de nacht

Voorbereiden

Werking van de nacht antroposofieIeder mens heeft een innerlijk leven. Het is de kant van je gedachtes, verlangens, gevoelens en je dromen. Het uiterlijke leven wat je hebt, kunnen andere mensen horen en zien, dat zijn je woorden en je daden. Die buitenwereld zou je, zoals men dat in oude culturen soms noemde ook wel de dagkant kunnen noemen en de binnenwereld de nachtkant.

De dag zelf kent natuurlijk ook een dagkant en een nachtkant. En als we er vanuit gaan dat de reis van een mens uit meerdere levens bestaat, kan je je goed voorstellen dat die levens ook een dag- en een nachtkant kennen. Het leven op aarde zie ik daarbij als de dagkant, omdat dat voor ons het zichtbare en grijpbare leven is.

De nachtkant van ons bestaan is bijzonder, het is de kant die het meest verbonden is met jouw unieke wezen. Wie zich in de antroposofie al een beetje thuis voelt, zou nu spreken over het IK – jouw persoonlijke, geestelijke kern.

Leestip: Het drie- en vierledig antroposofische mensbeeld.

De werking van de nacht

Heb je wel eens in rust gekeken naar iemand die ligt te slapen? Is dat niet bijzonder? Je ziet de mens liggen, het lichaam leeft en toch is de persoon bij wie dit slapende lijf hoort niet echt aanwezig. Als je vanuit antroposofisch oogpunt kijkt, dan zou je kunnen zeggen dat tijdens de diepe slaap het zielenlichaam en het ‘Ik’ zich als het ware hebben losgemaakt van het tastbare en levende aardelichaam. Elke dag komt deze loskoppeling als we gaan slapen op ritmische wijze tot stand. Zoals bij de ademhaling ook na elke inademing een uitademing volgt, zo hebben wij mensen na het actieve wakker zijn ook de slaap nodig om op kracht te komen.

Niet alleen ons fysieke lijf moet regenereren, ook het ziel- en geestesdeel verliest in lichaamsgebonden toestand haar kracht. Waar onze ziel en geest heen gaan in de nacht, is natuurlijk niet eenvoudig te bevatten. Als vrijeschoolmoeder zou ik tegen mijn kind zeggen: “In de nacht mag jij over de sterrenladder naar de hemel gaan, op bezoek bij jouw engel en nieuwe inspiratie en moed halen voor een nieuwe dag op aarde.”

Op reis

Het ‘Ik’ keert in de nacht terug naar de plek van voor de geboorte, naar daar waar de oorsprong van ons menszijn te vinden is. Het kan zich daar sterken aan de bron van geestelijke impulsen en de volgende morgen als het ware weer opnieuw geboren worden.

De reis in de nacht zou je in drie fasen kunnen indelen. Het zijn fasen die vanuit antroposofisch oogpunt overeen komen met de drie fasen tussen sterven en opnieuw geboren worden. In de eerste fase kijk je terug op dat wat is gebeurd. In de tweede fase is de aandacht gericht op de gevolgen van je daden, die je dan beleeft vanuit het perspectief van de ander. En in de derde fase bereid je je voor op wat komen gaat. Zo is elke nacht een spiegelbeeld van de reis die de mens voor de geboorte maakte.

Een zelfde soort reis kan ook deze bijzondere tijd van de Heilige Nachten zijn. Reflecteren en nieuwe plannen maken voor het nieuwe jaar.

Dromen

In deze donkere tijd van het jaar voelt de grens tussen de tastbare, zichtbare dagwereld en de onzichtbare nachtwereld heel dun aan. Om die reden zegt men dat in deze periode het veel eenvoudiger is verbinding te maken met de geestelijke wereld. Een uitstekend moment dus om op zoek te gaan naar verdieping en open te staan voor geschenken uit de nacht. Een ontdekkingstocht naar jezelf en de levensdoelen die bij jou horen.

Men zegt dat je als je echt wakker luistert, de dromen in deze nachten je veel kunnen zeggen over wat jij het afgelopen jaar moest verwerken en zelfs voorspellingen zouden kunnen geven voor het komende jaar. Inspiratiebron daarbij is het droomlied van Olav Åsteson. De koning Olav Åsteson leefde rond het jaar 1000 in Noorwegen (Steiner zegt dat het over een Olaf van 400 na Christus gaat). Op kerstavond raakte de koning in een diepe slaap en op 6 januari ontwaakte hij en vertelde zijn belevenissen van zijn dromen in verzen aan zijn onderdanen in de kerk. Het droomlied dat daaruit ontstaan is, gaat over een ontwikkelingsweg die hij op eigen kracht, vol moed en in liefde gaat.

Zo hoor mijn zang!
Ik wil u zingen 
Van een flinke jongeman:
Dat was Olav Åsteson
Die eens zo lang sliep,
Over hem wil ik zingen.

Het oorspronkelijke droomlied zou uit 12 verzen bestaan, maar er zijn er nog maar 5 bewaard gebleven. De tekst van het droomlied met prachtige beelden vind je HIER.

Dit verhaal gaat over een inwijdingsweg die deze Noorse koning gaat. Het is een uitnodiging om ook zelf bewust de 12 Heilige Nachten te beleven. Hoe je dat doet, is eigenlijk om het even. Belangrijk is vooral dat je innerlijk aan het werk gaat, je enthousiast, geïnteresseerd en warm wordt voor een thema en daarmee echt bewust stil staat. Tegenwoordig zou je dit mindfulness noemen – leven met aandacht. Op deze manier zet je je geest open voor inspiratie – inspiratie uit de nacht.

Nacht-Dagboek

Met die gedachte is het een mooie traditie om in deze tijd van het jaar, naast je bed een pen en papier neer te leggen om de dromen op te schrijven direct na het wakker worden. En dat gaan wij de komende tijd van de kerstnacht tot Driekoningen doen!

Elke avond zal ik je een mailtje sturen met een denk-, creëer- of schrijfopdracht voor de volgende dag. Je neemt dus de opdracht mee in de nacht. De volgende ochtend als je opstaat, probeer je meteen na het ontwaken te bedenken of je iets kan herinneren van je dromen die nacht. In je schrift kan je dan je droom opschrijven. Maak er een speciaal plekje voor op de bladzijde en maak ook notities over je stemming in je droom en bij het ontwaken. Schrijf de gebeurtenissen op, het doel van de acties en de personen die je ontmoette.

Op een later moment op de dag ga je dan aan het werk met de opdracht. Maak er een prettig moment van, spreek wellicht even met je gezin of partner af wanneer jouw moment het beste past. Als je de rust en tijd hebt gevonden, zorg je dat je lekker kan zitten en steek je misschien je kaars aan. Dan ga je aan het werk. Die avond krijg je weer de nieuwe opdracht van mij voor de volgende dag.

Leestips:
De 12 heilige nachten, het droomlied van Olav Åsteson.
Aan de slag met de 12 Heilige Nachten
Spirituele teksten – Het droomlied van Olav Åsteson

 

Tot de slaap

Zo kom tot rust. Vertrouw u aan de nacht,

te slapen gaat nu alles op de aarde -
en geef verloren wat uw hart bezwaarde,
langs verre stromen wordt het thuis gebracht.

Zo kom tot rust - en hoor naar het gestadig
ruisen des levens. Al wat is geschapen
doorwoont het, aan zijn hartslag moogt gij slapen:
Ook in u zelve arbeidt het genadig.

Zo kom tot rust - en vindt de diepe dalen
van slaap. De sterren gaan, de waat'ren stromen;
zo wordt dan op hun maten mee genomen
gerust.- Nog wacht de nacht: uw ademhalen.

Ida Gerhardt